راهنمای جامع وب سرور ها
در دنیای امروز وب، انتخاب وبسرور مناسب تأثیر مستقیم بر سرعت، امنیت و پایداری یک سایت دارد. وب سرور ها مانند دروازههای ورود کاربران به محتوای سایت شما هستند و وظیفه دارند درخواست های مرورگر را پردازش و پاسخ های مناسب را ارسال کنند. شناخت انواع وب سرور و تخصص هرکدام، به شما کمک میکند تا بهترین تصمیم را برای پروژهی خود بگیرید.
وب سرور چیست؟
وب سرور نرم افزاری است که روی یک سرور فیزیکی یا مجازی نصب شده و نقش آن پاسخ دهی به درخواست های HTTP/HTTPS است. به عبارتی، زمانی که کاربر آدرس یک سایت را وارد میکند، وب سرور فایل های HTML، CSS، JS یا اسکریپت های PHP را پردازش کرده و به مرورگر ارسال میکند. وبسرورها نه تنها باید سریع باشند، بلکه باید امن، قابل اعتماد و مقیاس پذیر هم باشند.
انواع وبسرورها و تخصص هرکدام
در این بخش با بیش از ۸ وب سرور مهم و پرکاربرد آشنا میشویم و بررسی میکنیم که هرکدام در چه زمینهای تخصص دارند.
Apache HTTP Server
-
توسعهدهنده: Apache Software Foundation
-
سال معرفی: ۱۹۹۵
-
نوع: متنباز، رایگان
-
پشتیبانی از: PHP، Perl، Python
-
پلتفرم: ویندوز، لینوکس، macOS
توضیح:
Apache یکی از قدیمی ترین و پراستفاده ترین وب سرورهای جهان است. با ساختار ماژولار خود، امکان افزودن قابلیتهای مختلف مانند URL rewriting، احراز هویت و SSL را دارد. فایل .htaccess
در این وب سرور بسیار محبوب است و اجازه میدهد کاربران تنظیمات خود را در سطح پوشهها اعمال کنند.
تخصص:
سازگاری بالا با اکثر نرمافزارها، قابلیت تنظیم پیشرفته، پشتیبانی خوب از PHP و وردپرس، محبوب در هاستهای اشتراکی.
موارد استفاده:
- وب سرور پیشفرض : بیشتر پنل ها به صورت پیشفرض از این وبسرور استفاده میکنند.
- وب سرور پشتیبان : در صورتی که وب سرور اصلی از دسترس خارج شود.
- وب سرور لوکال هاست : تمامی برنامه های لوکال هاست ( هاست محلی یا همان شبیه ساز هاست روی سیستم شما ) از این وب سرور استفاده میکنند.
وب سرور Apache برای هاستینگ :
این وب سرور برای هاستینگ و سایت داری پیشنهاد نمیشود و صرفا جهت تست روی لوکال هاست مناسب است زیرا جایگزین های رایگان بسیار قوی تری وجود دارد که در ادامه با آن ها آشنا خواهید شد.
Nginx
-
توسعهدهنده: Igor Sysoev
-
سال معرفی: ۲۰۰۴
-
نوع: متنباز (NGINX Plus تجاری است)
-
پشتیبانی از: PHP (با PHP-FPM)، Node.js
-
پلتفرم: لینوکس، ویندوز، macOS
توضیح:
Nginx با هدف حل مشکل مقیاس پذیری وب سرورها توسعه داده شد. برخلاف Apache که از مدل پردازش های هم زمان استفاده میکند، Nginx بهصورت event-driven عمل میکند و توانایی مدیریت هزاران اتصال همزمان را دارد.
تخصص:
پروکسی معکوس ، سرور فایل های استاتیک، لود بالانسینگ، وب سایت های پرترافیک، مصرف کم منابع.
موارد استفاده:
- جایگزین رایگان Apache : معمولا به عنوان جایگزین رایگان آپاچی استفاده میشود.
- وب سرور لوکال هاست : بعضی برنامه های لوکال هاست مانند لاراگون این وب سرور را دارند.
وب سرور Nginx برای هاستینگ :
این وب سرور برای هاستینگ قوی ، و سایت های فروشگاهی پیشنهاد نمیشود مگر اینکه سایتتان یا جاوا باشد ( وردپرس نباشه و جاوا باشه ) و یا اینکه سایتتون بسیار سبک باشه ، انجینکس درسته برای کارای حرفه ای ساخته شده اما فقط در حالتی خیلی خوب کار میکنه که برای یک سایت به صورت اختصاصی تنظیم شده باشه ، زیرا برای استفاده بهینه از ان باید تنظیمات برای هر سایت بر اساس موارد نصب شده روی سایت انجام شود.
LiteSpeed Web Server
-
توسعهدهنده: LiteSpeed Technologies
-
سال معرفی: ۲۰۰۳
-
نوع: تجاری (نسخه رایگان OpenLiteSpeed موجود است)
-
پشتیبانی از: PHP (با LSAPI)، وردپرس
-
پلتفرم: فقط لینوکس
توضیح:
LiteSpeed به عنوان جایگزینی سریع و امن برای Apache طراحی شده است. با حفظ سازگاری کامل با htaccess و mod_security، امکان مهاجرت ساده از Apache به LiteSpeed وجود دارد. سیستم کش داخلی به نام LSCache، بهینه سازی چشمگیری در عملکرد سایت های WordPress ایجاد میکند.
تخصص:
وبسایت های وردپرسی، سرعت بالا، امنیت در برابر DDoS، مصرف بهینه منابع، هاست های تجاری.
موارد استفاده:
- وب سرور هاستینگ : فقط برای هاستینگ حرفه ای استفاده میشود.
وب سرور LiteSpeed برای هاستینگ :
این وب سرور یکی از بهترین وب سرور ها برای هاستینگ است ، هاست وردپرس و هاست ووکامرسی ما هم از این وب سرور استفاده میکنند ، وب سرور لایت اسپید برای اسکریپت های php مانند وردپرس ساخته شده ( یعنی اسکریپت هایی که جاوا خالص هستند رو به صورت کلی ساپورت نمیکنه ، البته با تغییرات اینکارو هم میکنه ) این وب سرور بهترین وب سرور برای سایت های وردپرسیه و بیشترین امتیاز هارو در میان وب سرور های دیگه برای سایت های وردپرسی داره.
Microsoft IIS (Internet Information Services)
-
توسعهدهنده: Microsoft
-
پلتفرم: فقط ویندوز
-
پشتیبانی از: ASP.NET، PHP
-
نوع: تجاری همراه با ویندوز سرور
توضیح:
IIS راه حل مایکروسافت برای میزبانی وب است و به صورت گرافیکی قابل مدیریت است. به صورت پیش فرض روی ویندوز سرورها نصب میشود و با ابزارهای توسعه مایکروسافت مانند Visual Studio یکپارچه است.
تخصص:
محیط های سازمانی مبتنی بر .NET، سرویس های ویندوزی، اینترانت ها و برنامه های اداری.
موارد استفاده:
- لوکال هاست : لوکال هاست هایی که برای .net ساخته شدن
وب سرور IIS برای هاستینگ :
این وب سرور برای اسکریپت های دات نت ساخته شده ، که نسبت به بقیه کمتر استفاده میشه ، این وب سرور برای PHP خیلی مناسب نیست زیرا موارد قبلی بسیار بهتر و بدون باگ تر هستند.
Caddy
-
توسعهدهنده: Light Code Labs
-
نوع: متنباز
-
پشتیبانی از: PHP، Go، Docker
-
پلتفرم: چندسکویی
توضیح:
Caddy وبسروری مدرن است که بهصورت پیشفرض از HTTPS پشتیبانی میکند و گواهینامهی SSL رایگان را با Let’s Encrypt دریافت میکند. راه اندازی آن بسیار ساده است و از فایل پیکربندی Caddyfile استفاده میکند.
تخصص:
استارتاپها، پروژههای کوچک، راهاندازی سریع و ایمن، HTTPS خودکار، توسعه محلی.
Tomcat
-
توسعهدهنده: Apache Software Foundation
-
پلتفرم: چندسکویی
-
پشتیبانی از: Java Servlet و JSP
-
نوع: متنباز
توضیح:
Tomcat بیشتر برای اجرای اپلیکیشن های نوشتهشده با جاوا استفاده میشود. برخلاف Apache یا Nginx که برای سرویس فایل ها طراحی شدهاند، Tomcat روی منطق برنامه نویسی متمرکز است.
تخصص:
اجرای سرویسهای جاوا، نرمافزارهای سازمانی و پشتیبانی از Java EE.
OpenLiteSpeed
-
نوع: رایگان (توسعهیافته از LiteSpeed)
-
پلتفرم: لینوکس
-
پشتیبانی از: PHP، WordPress
توضیح:
نسخهی رایگان و متن باز LiteSpeed است که همان موتور قدرتمند را با امکانات محدودتر ارائه میدهد. برای کسانی که میخواهند از کش LSCache بهرهمند شوند، بدون هزینهی لایسنس.
تخصص:
سایت های وردپرس معمولی و حرفه ای ، قابل اجرا روی دایرکت ادمین و سایبرپنل
Lighttpd
-
توسعهدهنده: Jan Kneschke
-
پلتفرم: لینوکس
-
نوع: متنباز
-
پشتیبانی از: PHP، FastCGI
توضیح:
Lighttpd یک وبسرور سبک و سریع است که برای سیستمهایی با منابع محدود طراحی شده است. توانایی مدیریت هزاران اتصال با حافظهی کم را دارد.
تخصص:
سرورهای کمقدرت، دستگاههای توکار (embedded)، سایتهای استاتیک و کوچک.
بهترین وبسرورها برای PHP و WordPress
اکثر سایتهایی که با PHP و WordPress ساخته میشوند نیاز به وب سروری دارند که هم از نظر سرعت، هم امنیت، و هم سازگاری با افزونه ها و قالب ها بهینه باشد. در این میان، LiteSpeed، Apache و Nginx گزینههای برجسته ای هستند.
بررسی تخصصی:
-
Apache: محبوب در هاست های اشتراکی، پشتیبانی عالی از htaccess، نیاز به تنظیمات کمتر برای WordPress.
-
Nginx: نیاز به دانش فنی بیشتر، ولی بسیار سریع تر در سرویس فایل های استاتیک.
-
LiteSpeed: سریع ترین گزینه با قابلیت کش داخلی، عملکرد عالی با WordPress.
بررسی عمیقتر LiteSpeed
LiteSpeed نه تنها از نظر عملکرد و امنیت برتری دارد، بلکه پشتیبانی قوی از پروتکلهای جدید مانند HTTP/3 و QUIC را نیز ارائه میدهد. برخی ویژگیهای شاخص آن:
-
⚡ LSCache: سیستم کش حرفهای برای WordPress، WooCommerce، Joomla و Magento.
-
🔐 امنیت: محافظت در برابر حملات DDoS، پشتیبانی از WAF و mod_security.
-
🔁 سازگاری با Apache: بدون نیاز به تغییر فایلهای htaccess یا ساختارها.
-
📈 پرفورمنس: تا ۵ برابر سریع تر از Apache در پردازش PHP.
-
🌍 سازگار با کنترلپنلهایی مانند cPanel و DirectAdmin.
جدول مقایسه ای وب سرور ها
وبسرور | پشتیبانی از PHP | مناسب برای WordPress | کش داخلی | مصرف منابع | رابط گرافیکی | مناسب پروژههای |
---|---|---|---|---|---|---|
Apache | ✔️ | خوب | ❌ | متوسط | ❌ | عمومی |
Nginx | ✔️ (با PHP-FPM) | خوب (نیاز به تنظیمات) | ❌ | کم | ❌ | پرترافیک |
LiteSpeed | ✔️ (LSAPI) | عالی | ✔️ | بسیار کم | ✔️ | WordPress ، پرترافیک |
OpenLiteSpeed | ✔️ | عالی | ✔️ | کم | ✔️ | WordPress ، پرترافیک با تنظیم |
Microsoft IIS | ✔️ (محدود) | ضعیف | ❌ | متوسط | ✔️ | سازمانی (ویندوز) |
Caddy | ✔️ | خوب | ✔️ | کم | ❌ | مدرن/توسعه سریع |
Lighttpd | ✔️ | متوسط | ❌ | بسیار کم | ❌ | دستگاه های توکار |
Tomcat | ❌ | ❌ | ❌ | متوسط | ❌ | پروژههای جاوا |
جدول مقایسه عملکرد وب سرور های مختلف
-
No Keep-Alive: زمانی که هر درخواست HTTP بهطور جداگانه و بدون اتصال ماندگار اجرا میشود.
-
Keep-Alive: زمانی که اتصال بین کلاینت و سرور باز میماند و چندین درخواست از طریق همان اتصال انجام میشود.
در هر دو حالت، تعداد درخواستها در ثانیه (requests/sec) اندازهگیری شده است. نتایج نشان میدهد که:
-
LiteSpeed Enterprise و OpenLiteSpeed عملکرد بسیار بالاتری نسبت به سایر وب سرورها دارند.
-
nginx عملکرد خوبی دارد اما نسبت به LiteSpeed پایینتر است.
-
نسخههای مختلف Apache (با event MPM و prefork MPM) عملکرد پایینزتری دارند، مخصوصاً در حالت Keep-Alive.
این نمودار میزان مصرف RAM را در وبسرور های مختلف هنگام تعداد اتصالات همزمان (concurrent connections) نشان میدهد.
🔹 LSWS (LiteSpeed Web Server) با تنظیمات Worker و Daemon حتی در ۵۰ اتصال همزمان، مصرف رم بسیار پایینی دارد (زیر 100 مگابایت).
🔸 Apache 2.4.10 با ماژولهای مختلف (mod_php، FCGI، suPHP) نشان میدهد که با افزایش تعداد اتصالات، مصرف RAM بهشدت افزایش مییابد، بهخصوص با mod_php که مصرف تا نزدیک ۱۰۰۰ مگابایت هم میرسد.
📌 در پایین نمودار هم تأکید شده که افزایش تعداد اتصالات در Apache منجر به افزایش شدید مصرف RAM میشود، بر خلاف LiteSpeed که بهینهتر عمل میکند.
جمعبندی
انتخاب وب سرور مناسب، تصمیمی مهم در مسیر موفقیت یک وب سایت است. اگر وب سایت شما با PHP و WordPress توسعه یافته، بدون شک LiteSpeed یکی از بهترین انتخاب هاست. با قابلیت های پیشرفته ی کش، امنیت بالا و عملکرد سریع، LiteSpeed بهویژه برای فروشگاههای وردپرسی و سایتهای پرترافیک، یک سرمایهگذاری مطمئن محسوب میشود.
بااینحال اگر پروژهی شما نیازمند سفارشیسازی گسترده یا اجرای سرویسهای خاصی است، Apache یا Nginx نیز گزینههای قابل اتکایی هستند. برای پروژههای جاوا، Tomcat، و برای سرویسهای ویندوزی، IIS انتخاب بهتری است.
خب همانطور که گفته شد برای وردپرس و سایت های PHP وب سرور لایت اسپید بهترین وب سرور است ، این وب سرور روی هاست وردپرس و هاست ووکامرسی ما اجرا شده و شما میتوانید به راحتی و با سرعت تمام از این تکنولوژیی برتر استفاده کنید.